Grote en kleine trauma’s
Trauma kan in een klein hoekje zitten, maar desastreuze gevolgen hebben. Bij trauma denken we vaak aan grotere, heftige gebeurtenissen zoals een oorlog, misbruik, mishandeling, een verlieservaring etc… Echter kunnen ook kleinere gebeurtenissen traumatisch zijn. Bijvoorbeeld als je niet begrepen wordt, veroordeeld wordt, genegeerd, buitengesloten of gepest wordt, geen eigen mening mag hebben, en je ‘niet zo moet aanstellen of ‘niet zo gevoelig moet zijn’.
Is er op zo’n moment controleverlies, dan worden alle zintuigelijke signalen met een alarmcode in het lichaam opgeslagen. Zodra deze alarmcodes in het heden worden getriggerd, ontstaat er stress en bevindt de persoon zich in een stressreactie.
Trauma: controleverlies veroorzaakt black-out
Maakt een persoon iets traumatisch mee – dan treedt gedurende de ergste momenten controleverlies op. Tijdens dit controleverlies produceert het lichaam tal van processen, waaronder een serieuze cortisolshot om degene zo snel mogelijk alert te maken zodat die zichzelf in veiligheid kan brengen. Deze cortisolshot zorgt ervoor dat alle zintuiglijke signalen op dat moment gefragmenteerd worden opgeslagen. Met andere woorden, wordt er géén herinnering van aangemaakt.
Op zo’n moment valt het bewustzijn even uit en neemt het onderbewuste (= de automatische piloot die stuurt op veiligheid) het over. Er ontstaat op dat moment een kleine of grotere black-out (van seconden tot minuten, of zelfs uren). Dit is een black-out mechanisme, dat ervoor zorgt dat de meest pijnlijke momenten in iemands leven ‘weg’ zijn.
Stress als reactie op een eerder controleverlies
Er is een wezenlijk verschil tussen stress en trauma. Stress is een automatische reactie op een eerder controleverlies (trauma), dat nu actief is omdat er zintuiglijke signalen zijn die dat controleverlies oproepen. Bij stress zit de persoon nog binnen een tolerantie niveau, waardoor er nog bewustzijn actief is. Controleverlies zit erbuiten; bewustzijn van de persoon is daardoor uitgeschakeld en het oerbrein neemt het over (black-out).
Jeugdtrauma geeft problemen
Zeker als we in onze kindertijd trauma oplopen kan dit een enorme impact hebben op de leefstijl en gezondheid. Hoe eerder en/of hoe meer trauma (controleverlies) we meemaken, hoe groter de kans op risicovol en ongezond gedrag op latere leeftijd.
In Amerika is hier grootschalig onderzoek naar gedaan: de ACE-study. Hieruit blijkt dat er een sterk verband is tussen jeugdtrauma en negatieve lichamelijke, psychische en sociale problemen. Zo hebben mensen met een jeugdtrauma 4 tot 12x meer kans op gezondheidsrisico’s door alcohol- of drugsgebruik en depressies. Ook is er een verband tussen de 5 van de top 10 doodsoorzaken en jeugdtrauma.
Hieronder kan je TED Talk hierover bekijken.
Stress (alarmcodes) en trauma opheffen
Het alarmcentrum (de amygdalae) scant voortdurend de omgeving voor een potentieel gevaar. Wanneer er minstens 3 zintuiglijke signalen binnenkomen die een persoon herinneren aan een specifiek controleverlies uit het verleden, gaat deze persoon in stress.
Zodra dit gebeurt, neemt het onderbewuste gedrag van de persoon over en heeft de persoon geen controle meer over zijn leven.. De persoon handelt impulsief en heeft weinig tot geen invloed op zijn eigen beslissingen. Bewust kan die immers de oorsprong van de stress niet achterhalen omdat er geen actieve herinnering van is.
Over traumatische gebeurtenissen praten of deze herbeleven heeft weinig tot geen nut. Om trauma op te lossen moeten de zintuiglijke triggers, die de persoon in alarm brachten, van het alarmcentrum worden afgehaald. Er moeten letterlijk nieuwe verbindingen worden aangelegd. Verbindingen tussen neuronen moeten worden verbroken, en nieuwe worden aangemaakt. Hierdoor vallen de alarmen weg en komt er weer rust in het lichaam.
Bovendien moet het trauma-gerelateerde programmatie in het brein worden aangepakt. De onderbewuste overtuigingen en gedragspatronen, die vanuit het trauma ontstaan zijn, moeten worden herschreven zodat iemands leven een andere koers kan nemen.
Wil je aan de slag met het opheffen van (jeugd)trauma? Plan hieronder een transformatiesessie, intakegesprek of een sessie naar keuze.
