Gedrag versus persoonlijkheidskenmerken: de fundamentele attributiefout

Stress beïnvloedt ons allemaal en kan ons soms laten handelen op manieren die niet echt ‘wij’ zijn. Dit kan leiden tot misverstanden, vooral als we iemands gedrag verkeerd interpreteren als een reflectie van hun ware karakter. Dit staat bekend als de ‘fundamentele attributiefout’.

Het gevaar van beperkte observatie

Denk eens aan een advocaat die overdag streng en formeel is, maar in de avonduren als drag-queen optreedt. Onze beperkte waarneming van deze persoon in slechts één rol kan ons een verkeerd beeld geven van wie ze werkelijk zijn. We zien niet altijd het volledige spectrum van iemands gedrag en persoonlijkheid.

Verder afwijken van onze ware zelf

In stressvolle situaties wordt de fundamentele attributiefout vaak duidelijker. We vertonen dan ook vaak gedrag dat verder afwijkt van onze ware karakter.

Onder druk ervaren we namelijk minder mentale en emotionele ruimte, en nemen automatisch aangestuurde, reacties het over. Bijvoorbeeld, iemand die normaal gesproken kalm is, kan plotseling tekenen van agressie of ongeduld vertonen. Dit is niet noodzakelijk wie ze echt zijn; het is vaak een tijdelijke reactie op stress.

De kracht van ons onderbewustzijn

Deze stressreacties zijn echter niet wie we werkelijk zijn. Ze zijn eerder een tijdelijke afwijking van ons ware zelf.

Hoewel sommige gedragingen en stressreacties typisch kunnen zijn, zijn we méér dan ons gedrag en stressreacties. Dus laten niet te snel conclusies trekken over onszelf of anderen op basis van stressgedrag, maar bewust worden van de invloed die stress kan hebben op onze handelingen, en leren hoe we hier op een gezonde manier mee om kunnen gaan.

Beter nog, hoe we stress kunnen elimineren én onze automatische reacties kunnen her-conditioneren zodat wij meer ons ware karakter kunnen laten zien!

 

Tips om de fundamentele attributiefout te vermijden:

1. Leer ontstressen: Dit helpt je om gedrag niet direct aan persoonlijkheid te koppelen, en stopt het proces van over-identificatie met tijdelijke stressreacties.
2. Neem een stap terug en zie gedrag in context: Realiseer dat gedrag in verschillende situaties kan variëren. Voordat je iemand beoordeelt, vraag jezelf af of stress een rol kan spelen in het gedrag van die persoon.
3. Geef anderen het voordeel van de twijfel: Ga er niet vanuit dat iemands gedrag of stressreactie hun ware aard is. Geef mensen een kans om zichzelf te bewijzen in andere situaties.
4. Communiceer: Als je merkt dat iemand gestrest is, praat dan met die persoon. Misschien zijn er onderliggende problemen die aangepakt kunnen worden.
5. Reflecteer op je eigen gedrag: Besef dat je zelf gedrag kunt vertonen dat niet representatief is voor je ware persoonlijkheid. Wees eerlijk over jezelf en werk eraan om dit te verminderen.
6. Oefen empathie: Probeer jezelf in de schoenen van de ander te plaatsen en te begrijpen waarom zij zich op een bepaalde manier gedragen. Door empathie te tonen, kun je beter inschatten of iemands gedrag voortkomt uit stress of andere factoren.
7. Wees geduldig en begripvol: Mensen maken fouten, vooral als ze gestrest zijn. Be gentle with them.

 

Her-conditioneren van automatische reacties

Het is mogelijk om lastige automatische reacties, zoals dominant of narcistisch zijn, die vaak naar voren komen onder stress, te her-conditioneren. Dit kan met methoden zoals ‘Live The Connection’, die de bewuste en onderbewuste geest in een her-programmeerbare toestand brengen. Hiermee kunnen onderbewuste reacties worden gewijzigd en stressreacties worden uitgeschakeld.

Niet alleen lastig gedrag kan een nieuwe conditionering krijgen. Ook kan er simpelweg worden gekozen voor nieuw automatisch aangestuurd gedrag, wat beter past bij jouw ware zelf, levenssituatie en context. Dit stelt je in staat om ongepast stressgedrag te elimineren en ander, meer geschikt gedrag te ontwikkelen, waardoor je gemakkelijker diverse rollen zoals die van trainer, docent, agent, of advocaat op een authentieke manier kunt aannemen.